วาทยกร คือใครในโลกดนตรี

วาทยกร ในรายการแสดงดนตรีรวมวงอย่างวงโยธวาฑิต วงดุริยางค์สากลหรือออร์เคสตรา (Orchestra) รวมถึงการขับร้องเพลงเป็นหมู่คณะ ย่อมขาดบุคคลสำคัญคนหนึ่งไปไม่ได้ เขาคือ วาทยกร หรือภาษาอังกฤษเรียกว่า conductor

วาทยกร หรือผู้กำกับวงดนตรี และคณะนักร้อง

ราชบัณฑิตยสถานได้ให้คำจำกัดความ วาทยกร ไว้ว่า เป็นผู้กำกับหรือควบคุมการบรรเลงและการขับร้อง โดยความหมายศัพท์ภาษาสันสกฤต “วาทยะ” หมายถึง เครื่องประโคม เครื่องบรรเลง เครื่องเป่า ส่วนคำว่า “กร”  เป็นภาษาบาลี หมายถึง ผู้ทำ   

วาทยกรโดยมากมักเป็นชาย แต่ในยุคหลังเริ่มมีวาทยกรหญิง และตำแหน่งที่ยืนก็มักจะเป็นด้านหน้าสุดกึ่งกลางวง หรือไม่ก็ยืนอยู่ภายในวงล้อมของบรรดานักดนตรีทั้งหลาย ในมือขวาอาจมีไม้วาทยกร หรือไม้อำนวยเพลง (baton) หรืออาจจะไม่มีก็ได้ ซึ่งเกี่ยวกับไม้อำนวยเพลงนี้ มีผู้รู้เล่าว่า สมัยโบราณวาทยกรใช้ไม้พลองยาวๆ กระทุ้งกับพื้นเพื่อให้จังหวะแก่นักดนตรี แต่บางครั้งอาจส่งเสียงรบกวน หรือไม่ก็พลาดโดนเท้าของตนเองเข้า จากไม้พลองยาวในอดีตจึงค่อยเปลี่ยนมาเป็นไม้ที่มีรูปทรงเล็กและสั้นลงเช่นในปัจจุบัน 

บทบาทของวาทยกรเทียบได้กับผู้กำกับวงดนตรีหรือคณะนักร้อง ซึ่งอาจใช้คำว่า ผู้อำนวยเพลง แทนก็ได้เช่นกัน ถือว่าเป็นบทบาทสำคัญอย่างยิ่งที่จะต้องกำกับหรือควบคุมการบรรเลงของนักดนตรี หรือควบคุมการขับร้องของนักร้องให้มีความพร้อมเพรียงและถูกต้องตามท่วงทำนองเพลง โดยเฉพาะเมื่อมีนักดนตรีหรือนักร้องจำนวนมากมารวมกัน และทุกคนต่างก็เล่นดนตรีหรือเปล่งเสียงขับร้องออกมา แน่นอนว่าในยามนั้นต่างคนต่างก็จะไม่ได้ยินเสียงของกันและกัน ดังนั้น วาทยกรจึงเป็นผู้ที่จะต้องรับฟังและคอยให้จังหวะของท่วงทำนองดนตรีด้วยมือขวา พร้อมไปกับกำหนดความดังเบาของดนตรีในแต่ละช่วงด้วยมือซ้าย เพื่อให้เสียงออกมาพร้อมเพรียงและกลมกลืนกันมากที่สุด โดยใช้สัญญาณมือ ไม้วาทยกร และสีหน้าท่าทางของตนเอง

ด้วยเหตุนี้ เราจึงได้เห็นวาทยกรที่ยืนควบคุมวงดนตรีหรือนักร้องด้วยกิริยาอาการที่แตกต่างกันไปตามความหมายของการตีความบทเพลงนั้นๆ เช่น บางครั้งก็หลับตา เคลื่อนไหวแขนและมือช้าๆ บางครั้งก็รวดเร็ว กระฉับกระเฉง หรืออาจมีลักษณะคล้ายการร่ายรำ รวมทั้งการทำสัญญาณมือต่างๆ เพื่อสื่อสารกับนักดนตรีหรือนักร้องเป็นกรณีเฉพาะว่าช่วงไหนคือการบรรเลงเครื่องดนตรีชนิดใด และต้องบรรเลงด้วยระดับเสียงที่ดังแค่ไหน

วาทยกรที่ดีต้องมีความรอบรู้ประวัติศาสตร์เรื่องราวของดนตรี เข้าใจคุณภาพของเครื่องดนตรีแต่ละชนิด และต้องมีทักษะในการตีความบทเพลงแต่ละบทได้อย่างลึกซึ้ง นั่นจึงเป็นเหตุผลที่สำคัญที่ทำให้เสียงดนตรีหรือเสียงขับร้องที่เกิดจากวาทยกรคนละคนย่อมสื่อความรู้สึกและให้ความไพเราะที่แตกต่างกันไปด้วย

ฝากติดตามเว็บของเราได้ที่ เว็บแนะนำอาชีพ และบทความที่น่าสนใจ

• 
  นักจิตวิทยาสัตว์เลี้ยง โดยรายได้ต่อเดือน ตกหลักล้านกันเลยทีเดียว
• 
  จำแนกเพศไก่ อาชีพเงินดีแต่ไม่มีใครทำ รายได้ถึงปีละ 2 ล้านบาท
• 
  อาชีพน่าสนใจ ในยุคนี้ ให้เราได้เปิดมุมมองใหม่ในการเลือกอาชีพ
• 
  อาชีพที่น่าสนใจ ในระบบออนไลน์ ง่าย ๆ ปี 2566 อาชีพไหนน่าสนใจ
• 
  อาชีพเสริมหลังเลิกงาน ไม่ได้ทำง่าย ทว่าลองศึกษาดี ๆ จะรู้ได้เลยไม่ยาก
• 
  งานอันตราย ที่อาจต้องคิดแล้วคิดอีก เพราะอาชีพที่จะนำเสนออันตราย